Βραζιλία – Ανοιχτή επιστολή προς τον Πρόεδρο Lula για την αναγνώριση της SADR

Επιτροπή του Μπαχάι για την αναγνώριση της Αραβικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Σαχάρας

Προς την Εξοχότητά του
κ. Luiz Inácio Lula da Silva,
Πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας

Θέμα: Αραβική Λαϊκή Δημοκρατία της Σαχάρας

Σαλβαδόρ, 26 Σεπτεμβρίου 2023

Η Επιτροπή της Μπαχάια για την αναγνώριση της Αραβικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Σαχάραουι, η οποία συνήλθε στην ιδρυτική της συνέλευση στις 18 Σεπτεμβρίου 2023, στην έδρα της Ένωσης Υπαλλήλων του Δημοσίου της Πολιτείας της Μπαχάια – Sindsefaz-Bahia, με την ευκαιρία της οποίας υποβάλλουμε τους εγκάρδιους και σεβαστικούς χαιρετισμούς μας, εκφράζει τα ακόλουθα προς την Εξοχότητά σας:

– Η Αραβική Λαϊκή Δημοκρατία της Σαχάρας – SADR (πρώην γνωστή ως Ισπανική Σαχάρα) καταλαμβάνει έναν σημαντικό χώρο στη βορειοδυτική Αφρική. Είναι η μόνη αραβική χώρα με τα ισπανικά ως δεύτερη επίσημη γλώσσα. Η SADR υποστηρίζει έναν κόσμο ειρήνης, δημοκρατίας, σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κοινωνικής δικαιοσύνης. Ανακηρύχθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1976, όταν ο τελευταίος Ισπανός στρατιώτης εγκατέλειψε τη χώρα.
– Τα νομικά και πολιτικά επιχειρήματα που δικαιολογούν σαφώς την ανάγκη αναγνώρισης της SADR διατηρούνται ως θεμελιώδης βάση για τη σταθερότητα, την ειρήνη και τη δικαιοσύνη στη Βόρεια Αφρική, τα οποία μπορούν να συνοψιστούν στα ακόλουθα σημεία, αν και δεν είναι τα μόνα.
1- Η Δυτική Σαχάρα θεωρείται από τα Ηνωμένα Έθνη ως μη αυτόνομη περιοχή που εκκρεμεί η αποαποικιοποίηση σύμφωνα με το ιστορικό και ισχύον ψήφισμα 1514 (XV) του 1960, το οποίο κατοχυρώνει το δικαίωμα στην ανεξαρτησία και την κυριαρχία των χωρών και των λαών που έχουν υποστεί αποικιοκρατία.

2- Η γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 16ης Οκτωβρίου 1975 έλυσε την αμφιβολία που είχε εγείρει η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, διευκρινίζοντας στα συμπεράσματά της (παράγραφος 162) ότι ούτε το Μαρόκο ούτε η Μαυριτανία είχαν ασκήσει κυριαρχία επί της Δυτικής Σαχάρας. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι δεν υπήρχαν νομικοί δεσμοί ικανοί να τροποποιήσουν την εφαρμογή της απόφασης 1514 (XV) σε σχέση με την αποαποικιοποίηση της Δυτικής Σαχάρας και, ειδικότερα, την εφαρμογή της αρχής της αυτοδιάθεσης μέσω της έκφρασης της πολιτικής βούλησης του αυτόχθονου πληθυσμού της περιοχής αυτής.

3 – Το ψήφισμα 2625 (XXV) της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών ορίζει ότι “καμία εδαφική απόκτηση που προκύπτει από την απειλή ή τη χρήση βίας δεν αναγνωρίζεται ως νόμιμη”, επιβεβαιώνοντας ότι τα Ηνωμένα Έθνη απορρίπτουν τη στρατιωτική κατοχή της Δυτικής Σαχάρας και δεν αναγνωρίζουν την παράνομη προσάρτηση από το Μαρόκο οποιουδήποτε τμήματος του εδάφους αυτού. Πιο συγκεκριμένα, στα ψηφίσματά του 34/37 της 21ης Νοεμβρίου 1979 και 35/19 της 11ης Νοεμβρίου 1980, αναφέρει ότι: “η Γενική Συνέλευση εκφράζει τη βαθιά της λύπη για την επιδείνωση της κατάστασης που προκύπτει από τη συνεχιζόμενη κατοχή της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο”.

4 – Το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών της 21ης Νοεμβρίου 1979 (A/RES/34/37) αναφέρει: επαναβεβαιώνει το αναφαίρετο δικαίωμα του λαού της Δυτικής Σαχάρας για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία σύμφωνα με τις διατάξεις του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας και τους στόχους του ψηφίσματος 1514 της Γενικής Συνέλευσης

(XV) της Γενικής Συνέλευσης, καθώς και τη νομιμότητα του αγώνα που διεξάγει για την άσκηση του δικαιώματος αυτού σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας.

5 – Ο Μαροκινός βασιλιάς, Χασάν Β΄, δεσμεύτηκε ενώπιον του ΟΑΕ/ΑΕ στις 24 Ιουνίου 1981 “να δεχθεί τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στη Δυτική Σαχάρα, ώστε ο λαός της περιοχής αυτής να ασκήσει το δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση” [AHR/RES. 103 (XVIII) (1981), το οποίο εγκρίθηκε ως επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ (E/CN.4/1982/17)].

6 – Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εξέδωσε την απόφαση 690 (1991) στις 29 Απριλίου 1991, στην οποία, αφού υπενθύμισε ότι “στις 30 Αυγούστου 1988, το Βασίλειο του Μαρόκου και το Μέτωπο POLISARIO εξέφρασαν την καταρχήν συμφωνία τους με τις προτάσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και του Προέδρου της Γενικής Συνέλευσης των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας, στο πλαίσιο της κοινής τους αποστολής καλών υπηρεσιών”, αναφερόμενοι επίσης στο ψήφισμά του 658 (1990) της 27ης Ιουνίου 1990, το οποίο “περιείχε το πλήρες κείμενο των προτάσεων συμφωνίας που έγιναν αποδεκτές από τα δύο μέρη στις 30 Αυγούστου 1988”, συμφώνησαν να “συστήσουν υπό την εποπτεία του μια αποστολή των Ηνωμένων Εθνών για το δημοψήφισμα στη Δυτική Σαχάρα”, MINURSO. Η απόφαση αυτή άνοιξε το δρόμο για τα δύο μέρη της σύγκρουσης ώστε στη συνέχεια, στις 6 Σεπτεμβρίου 1991, να κηρύξουν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία έθεσε τέλος σε 16 χρόνια πολέμου, ως προγενέστερο βήμα για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση στη Δυτική Σαχάρα.

7 – Τα νομικά όργανα της Αφρικανικής Ένωσης αναγνώρισαν, τον Αύγουστο του 2015, το αδιαμφισβήτητο και αναφαίρετο δικαίωμα του λαού της Δυτικής Σαχάρας σε δημοψήφισμα για την αυτοδιάθεση (παράγραφοι 53-54), καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι το Μαρόκο δεν είναι διαχειριστική δύναμη της Δυτικής Σαχάρας και δεν έχει κυριαρχία επ’ αυτής, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 73 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

8 – Στην απόφασή του της 22ας Σεπτεμβρίου 2022, το Αφρικανικό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι “τα Ηνωμένα Έθνη και η Αφρικανική Ένωση αναγνωρίζουν την κατάσταση της SADR ως κατάσταση κατοχής και θεωρούν το έδαφός της ως ένα από τα εδάφη των οποίων η διαδικασία αποαποικιοποίησης δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί”.

9 – Στις 10 Δεκεμβρίου 2015, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε απόφαση με την οποία ακύρωσε την εμπορική συνεργασία μεταξύ του Μαρόκου και της ΕΕ, καθώς η συνεργασία αυτή περιελάμβανε τη Δυτική Σαχάρα σαν να επρόκειτο για μαροκινό έδαφος. Το Δικαστήριο αναγνώρισε το Μέτωπο POLISARIO ως τον μοναδικό εκπρόσωπο της Δυτικής Σαχάρας. Το Δικαστήριο εξέδωσε αργότερα αρκετές αποφάσεις υπέρ του Frente POLISARIO, στις 21 Δεκεμβρίου 2016, στις 27 Φεβρουαρίου 2018 και στις 29 Σεπτεμβρίου 2021, οι οποίες κατέστησαν σαφή τη σχέση μεταξύ της κατεχόμενης χώρας και της χώρας κατοχής.

10 – Έπειτα από τρεις δεκαετίες ατιμωρησίας και συνεχών προσπαθειών να εμποδίσει και να σαμποτάρει τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας, το Μαρόκο παραβίασε μονομερώς τη στρατιωτική συμφωνία αριθ. 1 στις 13 Νοεμβρίου 2020. Αυτή η παραβίαση των συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός οδήγησε στην επανάληψη ενός πολέμου που επιβλήθηκε στον λαό της Σαχάρας, τα θύματα μεταξύ των αμάχων του οποίου ανέρχονται ήδη σε δεκάδες.

11 – Η Δημοκρατία της Σαχάραουι, ως ιδρυτικό και πλήρες μέλος της Αφρικανικής Ένωσης, η οποία αναγνωρίζεται σήμερα από 84 εθνικά κράτη, διαθέτει πρεσβείες σε περισσότερες από δώδεκα αφρικανικές πρωτεύουσες. Διαθέτει επίσης πρεσβείες στο Μεξικό, τη Νικαράγουα, τον Παναμά, την Κούβα, τη Βενεζουέλα και τον Ισημερινό, Περού, Βολιβία και Ουρουγουάη, καθώς και ταυτόχρονη πρεσβεία στο Μπελίζ. Οι περισσότερες από αυτές τις χώρες διατηρούν σχέσεις και πρεσβείες τόσο με την SADR όσο και με το Βασίλειο του Μαρόκου.

Εξοχότατε, κύριε Πρόεδρε.
Παρακολουθούμε πολύ στενά την κατάσταση του λαού της Σαχάρας, θύμα μιας κατοχής που καταδιώκει και καταπιέζει το λαό της και κλέβει τον πλούτο του. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε το άρθρο 4 του Συντάγματος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας, το οποίο υπερασπίζεται την κυριαρχία και την αυτοδιάθεση των λαών, ακόμη περισσότερο αυτή τη στιγμή που η χώρα καταλαμβάνει και πάλι το χώρο και την προβολή της παγκοσμίως, ως υπερασπιστής του Διεθνούς Δικαίου, της Ειρήνης και της αυτοδιάθεσης των λαών, ένας συνταγματικός κανόνας που δείχνει την ανάγκη να δράσουμε στην αναζήτηση της ειρήνης και της σταθερότητας στη Βόρεια Αφρική, μια περιοχή με την οποία έχουμε ιστορικούς πολιτικούς, πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς.

Λαμβάνοντας υπόψη την ιστορική θέση της για την υπεράσπιση της κυριαρχίας του παλαιστινιακού λαού και βλέποντας την ομοιότητα με τον μακροχρόνιο αγώνα του λαού της Σαχάραουι, υπερασπιζόμαστε την ανάγκη η κυβέρνηση της Βραζιλίας να αναγνωρίσει την Αραβική Λαϊκή Δημοκρατία της Σαχάραουι ως μια σημαντική συμβολή στην ειρήνη στη Βόρεια Αφρική και στον κόσμο.

Προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν πισωγυρίσματα στις διπλωματικές προόδους του βραζιλιάνικου κράτους, οι οποίες περιελάμβαναν ακόμη και εκφράσεις υποστήριξης για την αναγνώριση της Δημοκρατίας της Σαχάρας από γερουσιαστές και ομοσπονδιακούς βουλευτές το 2014, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου της Βραζιλίας, γερουσιαστή José Sarney, είναι απαραίτητο να αναγνωριστεί η SADR.

Λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές που έχουμε ακούσει από εσάς πολλές φορές, η Βραζιλία έχει ιστορικό ρόλο στην υπεράσπιση της δικαιοσύνης και της παγκόσμιας σταθερότητας και η συμβολή της στην απελευθέρωση της τελευταίας αποικίας στην Αφρική είναι θεμελιώδης.

Cebrapaz – Centro Brasileiro de Solidariedade aos Povos e Luta pela Paz ACJM-Bahia – Associação Cultural José Martí Bahia
CTB- Ba – Central dos Trabalhadores e Trabalhadoras da Bahia
CUT – Bahia – Central Única dos Trabalhadores – Bahia
Sindsefaz – Sindicato dos Servidores da Fazenda Estadual da Bahia
APLB Sindicato – Sindicato dos Trabalhadores da Educação do Estado da Bahia UJS – União da Juventude Socialista – Bahia
Sindicato dos Bancários da Bahia
Partido Comunista do Brasil – Seção Bahia

Antonio Barreto de Souza – Presidente
Maria Ivone Souza – Secretária Geral