Suleiman M. Pema – guardian.ng
Οι θεαματικές αποτυχίες του διεθνούς δικαίου
Η προσοχή των παγκόσμιων μέσων ενημέρωσης μετατοπίστηκε απότομα από τη σύγκρουση στην Ουκρανία/Ρωσία, η οποία απασχολεί σε μεγάλο βαθμό τα δυτικά μέσα ενημέρωσης εδώ και αρκετό καιρό, στην αναζωπύρωση της επί δεκαετίες σύγκρουσης Ισραήλ/Παλαιστίνης, η οποία ξέσπασε και πάλι για πολλοστή φορά, όταν μαχητές της Χαμάς σε μια τολμηρή αιφνιδιαστική επίθεση εισέβαλαν με μπουλντόζες στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη σκοτώνοντας, ακρωτηριάζοντας και απαγάγοντας πολλούς Ισραηλινούς με τρόπο που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στο παρελθόν. Από τότε το Ισραήλ ξεκίνησε μεγάλης κλίμακας κίνηση αντιποίνων εξαφανίζοντας ολόκληρες οικογένειες και περιοχές στη λωρίδα της Γάζας. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει εδώ και πάνω από εβδομήντα χρόνια χωρίς να διαφαίνεται κάποιο τέλος.
Ως παναφρικανός που αγαπά την ελευθερία για όλη την ανθρωπότητα, δεν θα μπορούσα να μην παραλληλίσω τα όσα συμβαίνουν μεταξύ Ισραήλ/Παλαιστίνης και Μαρόκου/Δυτικής Σαχάρας. Όταν οι άνθρωποι ωθούνται συνεχώς σε ακραία όρια και το διεθνές δίκαιο τους απογοητεύει, το θέμα δεν είναι αν… το θέμα είναι πότε θα αντιδράσουν, όπως στην περίπτωση της Παλαιστίνης.
Τα γεγονότα σε αυτό το θέμα είναι πολύ ξεκάθαρα για όλα τα διορατικά μυαλά – ένας κατακτητής είναι κατακτητής, και καμία ποσότητα απόσμησης δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό.
‘Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι σε αξιοπρέπεια και δικαιώματα’ – Άρθρο 1 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων- ΟΗΕ.
Το Ισραήλ και το Μαρόκο είναι δύο χώρες που εμπλέκονται σε μακροχρόνιες εδαφικές διαμάχες για την Παλαιστίνη και τη Δυτική Σαχάρα, αντίστοιχα. Και οι δύο περιπτώσεις αφορούν την κατοχή εδαφών που διεκδικούνται από αυτόχθονες πληθυσμούς οι οποίοι επιδιώκουν την αυτοδιάθεση και την ανεξαρτησία τους. Και οι δύο περιπτώσεις περιλαμβάνουν επίσης την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις κατοχικές δυνάμεις, καθώς και τη συνενοχή ορισμένων δυτικών χωρών (ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία), ιδίως των Ηνωμένων Πολιτειών, στην υποστήριξη των διεκδικήσεών τους.
Η κατοχή της Παλαιστίνης από το Ισραήλ
Η κατοχή της Παλαιστίνης από το Ισραήλ χρονολογείται από το 1948, όταν το νεοσύστατο εβραϊκό κράτος εκδίωξε περισσότερους από 700.000 Παλαιστίνιους από τα σπίτια τους και κατέλαβε τον έλεγχο του 78% της ιστορικής Παλαιστίνης. Το υπόλοιπο 22%, που περιλαμβάνει τη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Λωρίδα της Γάζας, κατελήφθη από την Ιορδανία και την Αίγυπτο μέχρι το 1967, όταν το Ισραήλ τα κατέλαβε στον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Έκτοτε, το Ισραήλ διατηρεί στρατιωτική κατοχή στα εδάφη αυτά, όπου περίπου πέντε εκατομμύρια Παλαιστίνιοι ζουν κάτω από ένα σύστημα διακρίσεων, καταπίεσης και εποικισμού. Το Ισραήλ έχει επίσης χτίσει εκατοντάδες παράνομους οικισμούς στα κατεχόμενα εδάφη, όπου περισσότεροι από 700.000 Ισραηλινοί Εβραίοι έποικοι απολαμβάνουν προνόμια και δικαιώματα που στερούνται οι Παλαιστίνιοι. Το Ισραήλ έχει επίσης προσαρτήσει την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τα Υψίπεδα του Γκολάν, κατά παράβαση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου.
Η κατοχή της Παλαιστίνης από το Ισραήλ έχει καταδικαστεί από τη διεθνή κοινότητα ως μια μορφή απαρτχάιντ, ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που συνεπάγεται “απάνθρωπες πράξεις… που διαπράττονται στο πλαίσιο ενός θεσμοθετημένου καθεστώτος συστηματικής καταπίεσης και κυριαρχίας μιας φυλετικής ομάδας έναντι οποιασδήποτε άλλης φυλετικής ομάδας ή ομάδων και διαπράττονται με σκοπό τη διατήρηση αυτού του καθεστώτος”.
Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη δήλωσε το 2022 ότι “υπάρχει σήμερα στα παλαιστινιακά εδάφη που έχουν καταληφθεί από το Ισραήλ από το 1967 ένα βαθύτατα διακριτικό διπλό νομικό και πολιτικό σύστημα, το οποίο ευνοεί τους 700.000 Ισραηλινούς Εβραίους εποίκους που ζουν στους 300 παράνομους ισραηλινούς οικισμούς στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη”. Η κατοχή έχει επίσης οδηγήσει σε εκτεταμένες παραβιάσεις του δικαιώματος των Παλαιστινίων στη ζωή, την ελευθερία, την ιδιοκτησία, την κυκλοφορία, την εκπαίδευση, την υγεία, το νερό και την αυτοδιάθεση.
Μαροκινή κατοχή της Δυτικής Σαχάρας
Η κατοχή της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο χρονολογείται από το 1975, όταν η Ισπανία αποσύρθηκε από την πρώην αποικία της και την παρέδωσε στο Μαρόκο και τη Μαυριτανία, παρά τις επιθυμίες του λαού της Σαχάρας, ο οποίος είχε σχηματίσει ένα απελευθερωτικό κίνημα με την ονομασία Μέτωπο Πολισάριο.
Σύντομα το Μαρόκο προσάρτησε ολόκληρη την περιοχή και διεξήγαγε πόλεμο κατά του Polisario, το οποίο ανακήρυξε το 1976 την Αραβική Δημοκρατική Δημοκρατία της Σαχάρας (SADR) ως ανεξάρτητο κράτος. Η Μαυριτανία αποσύρθηκε από τη Δυτική Σαχάρα το 1979 και αναγνώρισε την SADR, αλλά το Μαρόκο επέκτεινε τον έλεγχό του στο μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας. Το 1991 επιτεύχθηκε κατάπαυση του πυρός υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και του ΟΑΕ, η οποία υποσχέθηκε δημοψήφισμα για την αυτοδιάθεση των Σαχαράουι. Ωστόσο, το Μαρόκο παρεμπόδισε τη διαδικασία του δημοψηφίσματος και αρνήθηκε να αποδεχθεί οποιαδήποτε άλλη επιλογή εκτός από το δικό του σχέδιο αυτονομίας.
Η κατοχή της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο έχει καταγγελθεί από τη διεθνή κοινότητα ως παράνομη πράξη επίθεσης και προσάρτησης που παραβιάζει το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του λαού της Σαχάρας. Τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν τη Δυτική Σαχάρα ως μη αυτοδιοικούμενη περιοχή που εξακολουθεί να υπόκειται σε αποαποικιοποίηση. Η Αφρικανική Ένωση αναγνωρίζει την SADR ως κράτος μέλος και ζητά τον τερματισμό της κατοχής από το Μαρόκο.
Η κατοχή έχει επίσης οδηγήσει σε συνεχείς σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των Σαχαράουι, οι οποίοι αντιμετωπίζουν καταστολή, βασανιστήρια, φυλακίσεις και εξαφανίσεις επειδή αντιστέκονται στη μαροκινή κυριαρχία. Το Μαρόκο εκμεταλλεύεται επίσης τους φυσικούς πόρους της Δυτικής Σαχάρας, όπως τα φωσφορικά άλατα, τα ψάρια χωρίς τη συγκατάθεση ή το όφελος του λαού της Σαχάρας.
Οι παναφρικανοί έχουν θεωρήσει ευρέως το Μαρόκο ως προδότη του αφρικανικού απελευθερωτικού αγώνα. Το Μαρόκο, ακολουθώντας το πρότυπο του Ισραήλ, έχει σκάψει βαθιά για να εδραιώσει/νομιμοποιήσει την κατοχή της Δυτικής Σαχάρας μέσω της στρατιωτικοποίησης, της οικοδόμησης παράνομων οικισμών, της φιλοξενίας εκδηλώσεων στο κατεχόμενο έδαφος, της λεηλασίας των φυσικών πόρων του εδάφους και της χρήσης τους ως παζάρι για την αναγνώριση, της οικοδόμησης παράνομων προξενείων χωρίς καμία σημασία και του αποκλεισμού όλων των μέσων ενημέρωσης από το έδαφος.
Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί το Μαρόκο δεν έχει πει ακόμη τίποτα συγκεκριμένο για την πρόσφατη αιματοχυσία που συμβαίνει μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης;
Αυτό συμβαίνει επειδή φοβούνται για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τους φιλοπαλαιστινιακούς πληθυσμούς τους και επιδίδονται στην ίδια παρανομία από την παραβίαση των συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός τον Νοέμβριο του 2020 και το Ισραήλ παρέχει στο Μαρόκο μη επανδρωμένα αεροσκάφη για την καταπολέμηση του Μετώπου Polisario.
Ομοιότητες
Τόσο η κατοχή της Παλαιστίνης από το Ισραήλ όσο και η κατοχή της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά:
Και οι δύο έχουν τις ρίζες τους στην αποικιοκρατία και τον εθνικισμό, καθώς το Ισραήλ και το Μαρόκο διεκδικούν ιστορικούς και θρησκευτικούς δεσμούς με τα εδάφη που κατέχουν.
Και οι δύο διατηρούνται με στρατιωτική δύναμη και βία, καθώς το Ισραήλ και το Μαρόκο χρησιμοποιούν τους ανώτερους στρατούς τους για να καταστείλουν κάθε αντίσταση ή διαφωνία από τους κατεχόμενους πληθυσμούς.
Αμφότερες αμφισβητούνται από λαϊκά κινήματα απελευθέρωσης και ανεξαρτησίας, καθώς οι Παλαιστίνιοι και οι Σαχαραουί έχουν δημιουργήσει πολιτικές οργανώσεις και ένοπλες ομάδες για να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους.
Και οι δύο αντιτίθενται από το διεθνές δίκαιο και τη νομιμότητα, καθώς το Ισραήλ και το Μαρόκο έχουν παραβιάσει πολυάριθμα ψηφίσματα και συνθήκες του ΟΗΕ που επιβεβαιώνουν το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Παλαιστινίων και των Σαχαράουι.
Και οι δύο υποστηρίζονται από εξωτερικούς συμμάχους, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες τους έχουν παράσχει διπλωματική υποστήριξη, οικονομική βοήθεια και στρατιωτική συνδρομή.
Συμπέρασμα
Η κατοχή της Παλαιστίνης από το Ισραήλ και η κατοχή της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο είναι δύο παραδείγματα συνεχιζόμενων συγκρούσεων που έχουν προκαλέσει τεράστια δυστυχία και αδικία σε εκατομμύρια ανθρώπους. Και οι δύο περιπτώσεις απαιτούν επείγουσα και αποτελεσματική δράση από τη διεθνή κοινότητα για την προάσπιση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την υποστήριξη των νόμιμων προσδοκιών των Παλαιστινίων και των κατοίκων της Σαχάρας για ελευθερία και αξιοπρέπεια.
Το Ισραήλ και το Μαρόκο παραβιάζουν σταθερά τους διεθνείς νόμους χωρίς να φοβούνται κυρώσεις, καθώς έχουν την υποστήριξη των ΗΠΑ, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Αν υπάρξει ποτέ μια μελέτη που θα αναδείξει την αποτυχία των Ηνωμένων Εθνών, αυτές οι δύο συγκρούσεις θα βρίσκονται στην κορυφή του καταλόγου όχι χάρη στη συνενοχή των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η Pema είναι μέλος του Νιγηριανού Κινήματος για την Απελευθέρωση της Δυτικής Σαχάρας (NMLWS).
